Online shoppen is voor veel jongeren de normaalste zaak van de wereld. Met een paar klikken bestel je nieuwe kleding, sneakers of gadgets en door diensten als Afterpay of Klarna hoef je pas later te betalen. Handig, lijkt het. Maar juist dat gemak maakt het ook gevaarlijk. Steeds meer jongeren komen in de problemen doordat ze achteraf betalen met geld dat ze eigenlijk niet hebben.
Achteraf betalen voelt niet als echt geld
Bij diensten als Afterpay of Klarna koop je iets en betaal je pas na 14 of 30 dagen. Dat lijkt onschuldig, maar juist dat uitstel zorgt ervoor dat jongeren de werkelijke waarde van geld uit het oog verliezen. Het voelt alsof het geen echte uitgave is. Bovendien moedigen veel webshops dit gedrag aan met teksten als “koop nu, betaal later” of “eerst passen, dan betalen”.
Voor jongeren die nog leren omgaan met geld, is dat een groot risico. Ze overzien vaak niet dat meerdere kleine aankopen samen al snel oplopen tot een flink bedrag, dat allemaal tegelijk betaald moet worden aan het einde van de maand.
Van één bestelling naar betalingsachterstand
Als de betaling niet op tijd wordt gedaan, volgen er herinneringen en extra kosten. Een bestelling van €50 kan binnen korte tijd uitgroeien tot €80 of meer. En wie vaker achterloopt met betalen, belandt al snel op een lijst van betalingsachterstanden.
Sommige jongeren gebruiken zelfs meerdere achteraf-betaalapps tegelijk, waardoor het overzicht helemaal verdwijnt. Wat begon als gemak, verandert dan in structurele schulden.
Waarom jongeren extra kwetsbaar zijn:
- Jongeren hebben vaak nog geen vast inkomen of sparen weinig.
- Ze leren op school weinig over geld, rente en betalingsverplichtingen.
- Social media en influencers wekken de indruk dat je alles moet hebben om erbij te horen.
- Online aankopen zijn laagdrempelig en zonder directe financiële pijn.
In combinatie met het gevoel van “ik betaal straks wel” ontstaat een gevaarlijke cocktail van impulsieve aankopen en gebrek aan overzicht.
Waarom jongeren extra kwetsbaar zijn:
- Praat over geld en online aankopen. Bespreek samen hoe achteraf betalen werkt en wat de risico’s zijn.
- Leer jongeren plannen en budgetteren. Laat ze inzicht krijgen in hun inkomsten en vaste lasten.
- Gebruik één betaalmethode. Stimuleer dat jongeren met echt geld (of via iDEAL) betalen, zodat ze direct zien wat er van hun rekening gaat.
- Wees alert op signalen. Jongeren die spullen verbergen, brieven negeren of stress hebben over geld, kunnen hulp nodig hebben.
Steeds meer jongeren komen op jonge leeftijd in financiële problemen. Door jongeren op tijd te leren wat geld écht betekent, voorkomen we dat ze op jonge leeftijd al met een schuld beginnen.